باغ هاي زيباي ايران
باغـهاي باصفا و درختزارها و جويبارها و چشمه سارها از ديرباز مورد دلبستــگي مـا ايرانيـها بوده و مردم اين سرزمـين همواره به طبيعت و درخت و گل و سبزه عشق مي ورزيدند و شهرهاي تاريخي ايران نيز همواره پذيراي حضور باغ در اشكال گوناگون خود بوده‌اند، بطوريكه نحوه حضور و ظهور باغ در شهر داراي ابعاد بسيار متفاوتي است و در هر كجا بسته به محيط، اقليم و فرهنگ شكل خاصي را پذيرفته است.
از آنجا كه گستره باغ ايراني تنها به تك باغها خلاصه نمي‌شود و مي‌توان ابعاد متفاوتي از حضور اين پديده در زندگي خصوصي و جمعي ايرانيان بر شمرد و از آنجا كه مقياس باغ ايراني از حياط كوچكترين خانه‌ها تا مقياس شهر، پايتخت‌هايي چون اصفهان عهد صفوي جلوه مي‌نمايد، از اين رو جايگاه باغ در شهرهاي ايراني از اهميت خاصي برخوردار است، چند نمونه از باغهاي تاريخي و مشهور سرزمين مان ايران را به شما دوستان معرفي مي شود.
آشنايي با باغ هاي مشهور ايران ( +عكس)
باغ ارم شيراز به عنوان مكاني ديدني و تفريحي مورد بازديد گردشگران قرار مي‌گيرد. شيوه معماري عمارت باغ ارم كه در دوره پادشاهي ناصرالدين شاه قاجار بنا گرديده با ويژگيهايي كه دارد همچون ساير بناهاي همانند آن دوره پيروي از اسلوب معماري زنديه و صفويه است. موقعيت باغ ارم در شمال غربي شيراز در خيابان ارم قرار دارد. به طوري كه از اسناد تاريخي بر مي‌آيد، اين باغ تا سال ۱۳۲۵ ه.ش. در خارج شهر شيراز و در سمت شمال غربي آن واقع بوده و اطراف آن بيابان و رودخانه و سنگلاخ بوده است.
با گسترش شهر شيراز، به تدريج اين باغ در داخل شهر و در شمال غرب آن قرار گرفت و هم اكنون با گسترش بيشتر شهر شيراز به سمت غرب، اين باغ در شمال شهر شيراز قرار گرفته است. باغ ارم از ضلع شمال غربي به بلوار دانشجو (خيابان آسياب سه تايي)، از شمال شرقي به بلوار ارم و در رأس شمالي به ميدان ارم محدود مي گردد. اين باغ در دامنه كوه آسياب سه تايي قرار داشته و در حدود ۳-۲ كيلومتر تا كوه معروف بابا كوهي، در شهر شيراز فاصله دارد.
باغ جهان‌نما يكي از كهن‌ترين باغهاي شيراز است و در نزديكي آرامگاه حافظ كه در دوران گذشته جزء صحراي جعفرآباد و مصلي بوده واقع شده است. در دوره سلسله آل مظفر و آل اينجو اين باغ و دشت زيردست حوالي آن سرسبز و بسيار آباد بوده است. به دو دشت جعفرآباد و مصلي كه همواره پوشيده از باغهاي جان نواز و روح‌افزا بوده در اشعار حافظ شيرازي اشاره شده است و از صفا و سرسبزي آن سخن به ميان آمده است.
باغ جهان‌نما در هنگام اقامت تيمور گوركاني در شيراز، همچون ساير باغ هاي نامدار آن دوره مورد توجه واقع شده به طوري كه همانند آن باغ را در اطراف سمرقند هم احداث نموده و آن را جهان نما ناميده بود. باغ جهان‌نماي شيراز در دوره صفويه نيز آباد و با اهميت بوده است. موقعيت باغ جهان‌نما در ضلع شرقي خيابان حافظ (دروازه قرآن) بالاتر از ميدان حافظيه در شهر شيراز واقع شده است.
شهر اصفهان به بركت وجود زاينده رود داراي باغهاي متعدد و دشتهاي سرسبز بوده است. باغ شهر اصفهان از جمله باغ شهرهاي ايران و نماينده تجربه‌اي كامل در رابطه با طراحي شهري از حدود ۴۰۰ سال پيش از آغاز سلطنت صفويان در اصفهان است و باغ چهلستون اصفهان، نمونه‌اي از يك باغ سلطنتي از دوره صفوي است. باغ چهل ستون كه بالغ بر ۶۷۰۰۰ متر مربع مساحت دارد در دوره شاه عباس اول احداث شده و در وسط اين باغ عمارت چهل ستون قرار دارد. در زمان شاه عباس دوم در اين بنا تغييرات كلي پديد آمد و تالار آينه و تالار هجده ستون و دو اتاق شمالي و جنوبي تالار آينه و ايوان هاي طرفين سرسراي پادشاهي و حوض بزرگ مقابل تالار با كليه تزئينات نقاشي و آينه كاري و كاشي كاري ديوارها و سقف ها به آن افزوده شده است.
باغ چهلستون درون شهر اصفهان و در شرق خيابان چهار باغ پايين و جنوب خيابان سپه و غرب ميدان نقش جهان واقع شده است. باغ در بستر شهر و در ميان ساير باغها شكل گرفته و به گونه‌اي استقرار يافته بود كه امكان دسترسي به آن از ساير باغها ميسر بوده است. مجموعه‌اي از اين باغها كه در امتداد چهارباغ شكل گرفته بودند يكي از شالوده‌هاي اصفهان عصر صفوي را شكل مي‌دادند و نقش باغ چهلستون از اين جنبه ممتاز است كه حلقه پيوند دهنده اين شالوده و شالوده ديگر شهري يعني مجموعه نقش جهان بوده است.
باغ چهلستون در بستر شهري خود با ديوارهايي از محيط پيرامون خود مجزا گشته و امروزه ارتباط آن با ساير عناصر شهري بسيار محدود گرديده و يا شايد بتوان گفت از بين رفته است. ارتباط ميان عناصر عمده شهري (ميدان نقش جهان و يا ساير بناهاي عمومي تاريخي) هم از نظر عملكردي هم از نظر منظر شهري، درگذشته وجود داشته كه ساختار شهري را به روشني تعريف مي‌نموده است. هم اكنون ارتباط ميان ميدان نقش جهان و باغ چهلستون ديگر وجود ندارد. درگذشته به كمك فضاهاي كوچك سرپوشيده مياني، مانند ورودي‌ها و ملحقات اين ارتباط وجود داشته است. باغ چهلستون در گذشته نه تنها در ساختار كلي شهر مفهوم روشني داشته بلكه خود نيز از نمود و جلوه ويژه‌اي برخوردار بوده است.
باغ گلشن يكي از باغهاي قديمي شيراز است. اين باغ در دوره صفويه از باغهاي آباد و مهم شيراز و محل نزول پادشاهان بوده است. يعقوب خان ذوالقدر حكمران فارس در زمان شاه عباس صفوي، در قسمتي از اراضي اين باغ قلعه‌اي محكم ساخته و براي بناي اين قلعه سنگهاي گورستان جعفرآباد و مصلي را به كار برده است. پس از صفويه اين قلعه ويـران شد و اين باغ، سـال ها رونق و آباداني خود را از دست داد. در سال ۱۸۶۳م (۱۲۸۴ ه.ق) ميرزا علي محمد خان قوام‌الملك عمارت و باغ فعلي را احداث نمود. وي براي آبياري درختان باغ كاريز ليمك را كه در قصر قمشه بود خريداري كرد.
در آن دوره كه معاصر حكومت قاجاريه است، باغ گلشن يكي از زيباترين باغ هاي شيراز به شمار مي رفته است. دور اين باغ حصاري از چينه گل كشيده و انواع درختان ميوه به جز نارنج و خرمالو در آن كاشته بودند. همچنين خيابان هايي با رديف درختان سرو و صنوبر و چنار و بيد و عرعر و آبشارهاي سنگي با آب جاري و دائمي در باغ احداث كرده بودند. در دو جانب آبشارها، گياهان مرغ و چمن كاشته بودند. حوضي كه در صحن عمارت اين باغ بوده بازمانده ساليان ويراني باغ است.
باغ شاهزاده ماهان كرمان يكي از نمونه باغ تخت‌هاي ايراني است كه از شرايط مساعد طبيعي ممتازترين بهره برداري را نموده است. باغ شاهزاده، ماهان در عصر قاجار در دوران يازده ساله فرمانفرمايي عبدالحميد ميرزا ناصرالدوله (١٢٩٨ ه . ق تا ١٣٠٩ ه. ق) احداث گرديد كه با مرگ وي ساخت باغ ناتمام ماند. محل استقرار اين باغ در نزديكي مقبره شاه نعمت الله ولي در دامنه ارتفاعات جوپار است.
وجود خاك حاصلخيز، آفتاب لازم، وزش باد ملايم و نسيم و بالاخره دسترسي به آب (قنات تيگران) امكان ايجاد باغي در آن مقياس را در گستره‌اي خشك و بي آب و علف، معجزه گونه فراهم ساخته است. باغ شاهزاده ماهان با وجود همه كيفيتهاي طبيعي و مصنوع خود به خاطر دگرگوني شرايط سياسي و اجتماعي دوران براي مدت طولاني خارج از سكنه و متروك ماند و دچار آسيبهاي فراواني گرديد. خرابيهاي وارد شده، كليه قسمت هاي باغ را شامل مي گرديد. ويراني ها شامل بناهاي اصلي و همچنين محوطه باغ بوده است. باغسازي و عناصر شكل دهنده باغ نيز (مانند آبراهه‌ها، استخرها، پياده روها و بالأخره طبيعت گياهي باغ، نظير درختان، كرت ها و بسترهاي گلكاري) از اين گزند در امان نبوده‌اند.
باغ شاهزاده ماهان در فاصله ۳۵ كيلومتري جنوب شرقي شهر كرمان و در فاصله ۶ كيلومتري شهر ماهان در مسير جاده كرمان، بم در نزديكي ارتفاعات جوپار بنا گرديده است. اين باغ در بستر كوير و در ميان ارتفاعات جوپار و پلوار شكل گرفته است. كوههاي پربرف جوپار منظر زيبايي در محور اصلي باغ ارائه مي دهند كه از ويژگي هاي خاص اين منطقه است. ارتفاع اين منطقه از سطح درياي آزاد ۱۸۵۰ متر است و با توجه به اين كه باغ شاهزاده در دامنه كوه جوپار قرار گرفته، از ارتفاع ۲۰۰۰ متر از سطح درياي آزاد برخوردار است.
باغ نياوران در شمالي‌ترين نقاط شهر تهران و در دامنه رشته كوه هاي البرز واقع شده، ارتفاع اين منطقه نزديك به ۱۸۰۰ متر از سطح درياست. محوطه محصور اين مجموعه حدود ۱۲ هكتار است و در مجموع از پوشش گياهي و فضاي سبز مناسبي برخوردار است. وجود اشجار و درختان كهنسال در اين مجموعه نشان از قدمت و تاريخ چندين ده ساله آن است. بناهاي اين باغ متعلق به دوره هاي قاجار و پهلوي مي باشد.
مجموعه فرهنگي، تاريخي نياوران عرصه اي مشجر و محصور به شكل چند وجهي غير منتظمي به وسعت ۱۲۲۳۵۰ متر مربع حدوداً ۲/۱۲ هكتار مي باشد كه سه كاخ (صاحبقرانيه)، (احمدشاهي) و (نياوران) همراه با تعداد معتنابهي از بناها و فضاهاي خدماتي، رفاهي را در ميان دارد. از حيث موقعيت مكاني و سابقه استقرار، مجموعه را بايد محدوده اي از توابع روستاي قديمي نياوران محسوب نمود. روستاي مذكور اگرچه همزمان با شكل گيري كاخ ييلاقي صاحبقرانيه در مقياسي محدود رو به آباداني گذاشت اما همچنان حتي در دوره حكومت پهلوي اول، واجد ساختارهاي روستايي بود.
تنوع گونه‌هاي مختلف گياهي از ويژگي‌هاي بارز باغ نياوران محسوب مي شود كه عموماً شامل جمعيتي از گياهان است كه با شرايط محيطي منطقه از سالها قبل سازگار بوده‌اند. تعدادي گونه‌هاي غير بومي نيز در مجموعه موجود است كه به تدريج با شرايط محيطي منطقه سازگاري يافته‌اند و زيبايي خاصي به مجموعه بخشيده‌اند و هم اينك منطقه نياوران كه هنوز بخش هايي از چهره اوليه خود را حفظ نموده است همراه با محدوده پيراموني و مشخصاً مجموعه فرهنگي، تاريخي نياوران، در محدوده ناحيه ۴ از منطقه ۱ شهرداري تهران قراردارد
برچسب: ، باغ ميوه، باغ هاي ديدني، باغ هاي شمال، زيباترين باغهاي ايران، مكان هاي ديدني ايران،